پاورپوینت رشد ميكروارگانيسم ها در مواد غذايي (pptx) 29 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 29 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
رشد
ميكروارگانيسم ها در مواد غذايي
عوامل موثر بر رشد ميكروارگانيسم ها در مواد غذايي
عوامل دروني مواد غذايي:
غلظت يون هيدروژن
pH
ميزان رطوبت
توان اكسيداسيون و احيا
Eh
مواد مغذي
تركيبات ضد ميكروبي
ساختار بيولوژيكي
2) عوامل بيروني مواد غذايي:
درجه حرارت محيط نگهداري
ميزان رطوبت نسبي محيط نگهداري
غلظت گازها در محيط نگهداري
الف: عوامل دروني
«خصوصيات و ويژگي هاي ماده غذايي»
1)
pH
:
«نشان دهنده اسيدي و قليايي بودن ماده غذايي»
اكثر
M.O
براي فعاليت محدوده خنثي
pH
(حدود7) را انتخاب مي كنند. به طور كلي از نظر حساسيت نسبت به تغييرات
pH
، اول باكتري ها بعد مخمرها و بعد كپك ها هستند. ”تغييرات
pH
منظور اسيدي شدن محيط است.“ در بين باكتري ها، باكتري هاي پاتوژن (بيماريزا) حساسيت بيشتري نسبت به تغييرات
pH
دارند.
در برخي از موارد مشاهده مي شود حضور برخي تركيبات شيميايي مي تواند بر مقاومت
M.O
مؤثر باشد، به عنوان مثال باكتري استرپتوكوكوس فكاليس در حضور غلظت 0.2 مولار
NaCl
مي تواند بر مقاومت
M.O
مؤثر باشد و موجب مي شود دامنه وسيعتري از
pH
را تحمل كند.
اگر چه اكثر باكتري ها نسبت به تغييرات
pH
حساسند اما برخي از آنها كه سوخت و ساز دارند و اسيد توليد مي كنند مي توانند
pH
هاي پايين را تحمل كنند. به عنوان مثال مي توان به لاكتيك اسيد باكتريا كه يك خانواده باكتريايي است و نيز باكتري هاي خانواد استوباكترياسه اشاره كرد.
pH
مواد غذايي:
حضور برخي تركيبات مانند
عوامل پروتئيني
در مواد غذايي سبب مي
شود تغييرات ناگهاني
pH
صورت نگيرد، در واقع تركيبات پروتئيني مانند عوامل تامپون يا بافر عمل ميكنند.
pH
ميوهها و سبزيجات با يكديگر متفاوت است. ميوهجات
pH
اسيدي در حالي كه سبزيجات
pH
بالاتري دارند، بنابراين سبزيجات به راحتي مورد حمله باكتريها قرار ميگيرند، در حالي كه كپكها و مخمرها از ميوهجات استفاده ميكنند.
كليه كنسروهايي كه داراي
pH
بالاتر از 4/6 مي باشند بايد در حرارت و فشار بالا فرآيند شوند و به صورت استريل به بازار عرضه گردند؛ در حاليكه در كنسروهاي با
pH
كمتر از 4/6 فرايند حرارتي حدود 100 درجه سانتيگراد يا كمتر كافي خواهد بود.
pH
مواد غذايي
pH
گوشت:
pH
گوشت قرمز بسيار نزديك به محدوده خنثي است. پس از ذبح دام به دليل نرسيدن اكسيژن به بافتها به دليل قطع جريان خون واكنشها بيهوازي در جهت توليد
ATP
انجام ميشود. ضمن انجام اين واكنشها «گليكوليز بيهوازي» قند گليكوژن ذخيره شده در عضلات به اسيد لاكتيك تبديل ميشود و موجب كاهش
pH
گوشت ميشود. هر قدر ميزان قند گليكوژن در عضلات بيشتر باشد
pH
گوشت بيشتر كاهش مييابد و ماندگاري آن طولانيتر ميشود. از عواملي كه موجب افزايش ميزان قند گليكوژن ميشود ميتوان به نژاد دام، سن دام، ميزان استرس و خستگي دام اشاره كرد، گوشت دامهاي خسته زودتر فاسد ميشود.
pH
گوشت ماهي نسبت هب بقيه اقلام گوشت بيشتر است، دليل آن را ميتوان به پايين بودن ذخيره گليكوژن ضمن درگيري سيد و صياد و نيز آزاد شدن عوامل آميني ضمن نگهداري گوشت ماهي مرتبط دانست.
pH
تخم مرغ
:
pH
سفيده تخم مرغ 7- 7.6 است كه در اثر نگهداري به دليل تصاعد گاز
pH Co
2
آن افزايش يافته و به حدود 9 ميرسد،
pH
زرده تخم مرغ 6-6.3 است.
B
-
فعاليت آبي
aw
:
كاهش رطوبت يكي از قديمي ترين روش هاي نگهداري مواد غذايي است.
حذف رطوبت غذا و يا خارج كردن آن از حالت آب آزاد مانع رشد و نمو ميكروارگانيسم ها مي گردد.
حضور آب براي انجام فعاليتهاي ميكروبي ضروري است به اين دليل كه:
آب حلال اجزاي مغذي است، بسياري از تركيبات غذايي لازم است به صورت محلول به درون سلول انتقال يابند. همچنين حضور آب جهت انجام فعاليتهاي آنزيمي و نيز انجام برخي از واكنشهاي بيوشيميايي ضروري است به طور كلي آب يكي از عوامل شركت كننده در واكنشهاي شيميايي و بيوشيميايي است در اين مورد ميتوان به هيدروليز اشاره كرد.
B
-
فعاليت آبي
aw
:
رشد
M.O
ها در هر درجه حرارتي با كاهش
a
W
كاهش مييابد. اما ميكروبها اغلب در درجه حرارت بهينه رشد خود دامنه وسيعتري از تغييرات
a
w
را تحمل ميكنند.
يكي از دلايل نياز
M.O
ها به آب در محيطهاي كشت فعاليتهاي آنزيمي سلولها ميباشد. در محيطهايي كه ميزان آب آزاد بسيار ناچيز است تحرك مولكولها به كندي صورت گرفته و دسترسي آنزيم به سوبسترا امكانپذير نميباشد حضور برخي از تركيبات شيميايي نظير
NaCl
علاوه بر كاهش
a
w
در محيط كشت ممكن است سبب خروج آب از درون سلولهاي ميكروبي گردد كه در اين صورت فعاليتهاي آنزيمي متوقف شده و حيات سلول تحت تأثير قرار ميگيرد.
برخي از
M.O
ها كه نسبت به شرايط كم آبي مقاوم ميباشند در مواجهه شدن با اين شرايط اقدام به توليد برخي متابوليستهاي آب دوست ميكنند، به عنوان مثال ميتوان به توليد اسيد آمينه پرولين توسط باكتري استافيلوكوكوس اشاره كرد. توليد اين تركيبات ميتواند از خروج يا كاهش آب درون سلول و يا اطراف سلول ميكروبي جلوگير كند.
B
-
فعاليت آبي
aw
:
معمولا نياز ميكروارگانيسم ها را به رطوبت بر حسب ميزان فعاليت آبي (
Water Activity
) بيان مي كنند كه نمايانگر آب آزاد و تركيب نشده در ماده غذايي است كه مي تواند براي فعاليت هاي متابوليكي ميكرو ارگانيسم مورد استفاده قرار گيرد.
به طور كلي ميكروارگانيسم نمي تواند در
Aw
كمتر از 0/60 رشد و فعاليت نمايد.
نياز
M.O
به رطوبت به ترتيب باكتري ها>مخمرها>كپك ها مي باشد.
B
-
فعاليت آبي
aw
:
با روشهاي مختلف ميتوان ميزان
a
w
با آب آزاد را در مواد غذايي كاهش داد به عنوان مثال:
استفاده از تركيبات آب دوست يا هيدروفيل مانند انواع قندها
تركيباتي مانند پكتين، آگار و ساير صمغها، مولكولها و پروتئينها كه قادر به تشكيل پيوند هيدورژني با مولكولهاي آب هستند،
استفاده از حرارت(تبخير): از آنجاييكه مولكولهاي آب آزاد با اجزاي جامد موجود در ماده غذايي درگيري و اتصال ندارند به راحتي ضمن تبخير از ماده غذايي جدا ميشوند،
كريستاليزه كردن آب در مواد غذايي (انجماد) كه طي آن به راحتي آب به كريستال يخ تبديل شده و از ماده غذايي خارج ميگردد.
C
- پتانسيل اكسيداسيون و احيا
Eh
:
توان اكسيداسيون و احيا ماده غذايي مي تواند بر نوع
M.O
ها در مواد غذايي تاثير گذارد.
به طور كلي
Eh
ماده غذايي را بر اساس سهولت آن براي از دست دادن و يا به دست آوردن الكترون ها بيان مي نمايند.
هرگاه يك ماده الكترون از دست بدهد اصطلاحا اكسيده شده است و اگر الكترون جذب نمايد احيا شده است. همچنين اكسيداسيون يك ماده ممكن است در اثر جذب اكسيژن باشد.
جابجايي الكترون ها از يك ماده به ماده ديگر باعث اختلاف پتانسيلي مي شود كه مي تواند بر حسب ميلي ولت اندازه گيري گردد.
هرقدر يك ماده بيشتر اكسيده شود پتانسيل الكتريكي آن مثبت تر و هرقدر بيشتر احيا شود پتانسيل الكتريكي آن منفي تر خواهد بود.
M.O
هاي هوازي به محيط كشت با
Eh
مثبت و
M.O
هاي بي هوازي به محيط كشت با
Eh
منفي نيازمندند.